Karmienie bliźniaków lub wieloraczków

Przyjście na świat bliźniaków lub wieloraczków to ogromna radość, ale także wyzwanie – zwłaszcza podczas karmienia piersią. Przy odpowiednim wsparciu karmienie piersią bliźniąt jest jednak możliwe – dowiedz się jak

Spodziewając się więcej niż jednego dziecka, musisz rozważyć wiele kwestii, wśród których najważniejszą z pewnością jest karmienie. Logistyka karmienia piersią bliźniaków – lub wieloraczków – może wydawać się przytłaczająca. Nie obawiaj się jednak: jest to możliwe, a satysfakcja z sukcesu będzie podwójna.

Podobnie jak każda inna karmiąca mama, musisz opanować podstawowe zagadnienia, takie jak zapotrzebowanie i podaż pokarmu, dobór odpowiedniej pozycji oraz przystawianie do piersi.

Dodatkowe wyzwania towarzyszące karmieniu więcej niż jednego dziecka to czas (a raczej jego brak), utrzymywanie poziomu energii oraz dobranie najlepszego sposobu karmienia. Sytuację znacznie ułatwić może pomoc bliskich.

Jak przygotować się na karmienie piersią bliźniąt?

Najważniejsze jest odpowiednie przygotowanie. Nawet jeżeli karmiłaś już piersią, zasięgnij porady na temat karmienia bliźniaków.

Możesz zapisać się do specjalnej szkoły rodzenia oraz zwrócić się o pomoc do konsultantów laktacyjnych lub specjalistów od karmienia piersią, którzy udzielą Ci wskazówek na temat karmienia wieloraczków oraz odpowiedzą na wszystkie pytania. Warto także skontaktować się z innymi matkami wieloraczków oraz lokalnymi lub krajowymi grupami wsparcia, które często organizują spotkania, publikują materiały, prowadzą infolinie oraz oferują inne cenne formy pomocy.

Z wyprzedzeniem poproś rodzinę i przyjaciół o pomoc w domu. Przekazanie codziennych obowiązków – na przykład gotowania, sprzątania i zakupów – w ręce innych osób pozwoli Ci skoncentrować się na karmieniu piersią. O tym, jak duże ma to znaczenie, przekonała się Robin, mama czwórki dzieci z Kanady: „Moja teściowa mieszkała z nami przez pierwsze dwa miesiące” – mówi. „Nie wiem, co byśmy bez niej zrobili!”

Postaraj się nie mieć zbyt wygórowanych oczekiwań. Minie nieco czasu, zanim przywykniesz do karmienia bliźniaków. Nie pozostanie Ci wiele czasu na sen i w początkowym okresie większość dnia najprawdopodobniej spędzać będziesz w domu.

„Na początku sytuacja będzie bardzo intensywna. Spodziewaj się, że większość czasu spędzać będziesz na karmieniu” – mówi Helen Turier, która pełni funkcję koordynatorki wsparcia w brytyjskiej organizacji Tamba (Twins and Multiple Births Association), a poza tym jest wykwalifikowaną pielęgniarką oraz mamą trójki dzieci, w tym bliźniaków. „Twoja droga do karmienia piersią może zająć nieco więcej czasu, zwłaszcza jeżeli Twoje dzieci wymagają szczególnej opieki”. 

Jak rozpocząć karmienie bliźniaków?

Najlepszym sposobem na pomyślne rozpoczęcie karmienia piersią jest kontakt „skóra do skóry” z dziećmi.{1} Uwzględnij go więc w swoim planie porodu oraz z wyprzedzeniem omów kwestię karmienia z partnerem oraz personelem szpitala, poruszając także kwestię planu działania w przypadku przedwczesnych narodzin lub konieczności pobytu na oddziale intensywnej opieki.

Najlepiej, abyś rozpoczęła karmienie możliwie najwcześniej po porodzie, nawet jeżeli rodzisz poprzez cesarskie cięcie. Pracownicy szpitala powinni podać Ci dzieci i udzielić pomocy w przystawieniu ich do piersi. Jeżeli tego nie zrobią, sama poproś o pomoc. Zaangażuj także partnera i upewnij się, że wie, jak Cię wspierać.

„Główną przyczyną mojego powodzenia w karmieniu bliźniaków – choć wcześniej miałam problemy z karmieniem pierwszego syna – była pomoc specjalisty podczas kluczowych, pierwszych dni w szpitalu” – mówi Zoe, mama trójki dzieci z Wielkiej Brytanii.

Czy będę miała wystarczającą ilość mleka dla dwójki dzieci?

Tak. Im więcej pokarmu pobierają Twoje dzieci, tym więcej go wytwarzasz. Badania wykazują, że karmiące mamy trojaczków produkują nawet trzy litry mleka dziennie{2} – przeciętne niemowlę płci męskiej spożywa natomiast 831 ml w ciągu dnia.{3}

Twoje piersi powinny być w stanie wytworzyć odpowiednie ilości siary – pierwszego, bogatego w składniki odżywcze pokarmu – wystarczające do wykarmienia noworodków w ciągu pierwszych dwóch lub czterech dni. Później laktacja zaczyna rozwijać się na zasadzie „popytu i podaży”.

Przyjmij podejście oparte na inicjatywie dzieci. Aby skutecznie rozwinąć laktację, karm wtedy, kiedy jedno z dzieci przejawia oznaki głodu – wiercenie podczas snu, wystawianie języka, obracanie główki, gaworzenie lub ssanie warg i dłoni.

Co zrobić, by karmienie piersią bliźniąt było łatwiejsze?

Zarówno Ty, jak i niemowlęta dopiero się uczycie, dlatego karmienie przebiegać będzie metodą prób i błędów. Sposób chwytania piersi, częstotliwość karmienia lub tempo przybierania na wadze mogą być różne w zależności od dziecka – traktuj je więc indywidualnie. W razie wątpliwości zasięgnij porady u specjalisty.

„Znajoma położna poświęciła mi dużo czasu, pomagając w opracowaniu odpowiedniej techniki przystawiania i ułożenia dziecka, ponieważ jedna z moich córek miała z tym problemy” – mówi Anna, mama dwójki dzieci z Wielkiej Brytanii. „W ciągu pierwszego miesiąca przy każdym karmieniu potrzebna była mi pomoc z podawaniem dzieci. Niełatwo jest poradzić sobie z dwójką naraz – zwłaszcza gdy są tak malutkie”.

Pierwsze tygodnie są najtrudniejsze – wraz z upływem czasu karmienie będzie stawać się coraz mniej czasochłonne i wyczerpujące. Pamiętaj, że każda ilość mleka, którą dasz swoim dzieciom, niesie ze sobą niezrównane korzyści dla ich zdrowia.

Jeżeli uważasz, że nie będziesz w stanie karmić wyłącznie piersią lub dzieciom nie wystarcza Twój pokarm, omów dostępne rozwiązania z lekarzem, konsultantem laktacyjnym lub specjalistą od karmienia piersią, a także z partnerem, abyście mogli wspólnie podjąć najlepszą decyzję dla Waszej rodziny.

Niezwykle ważne są prawidłowe przystawienie do piersi oraz komfort. Specjalna poduszka do karmienia bliźniąt pomoże Ci prawidłowo ułożyć dzieci oraz odciąży Twoje nadgarstki, ręce, plecy i ramiona.

Choć większość energii i uwagi poświęcać będziesz dzieciom, nie zaniedbuj także własnego odżywiania i dobrego samopoczucia.

Bethan, mama dwójki dzieci z Wielkiej Brytanii, radzi: „Śpij, kiedy tylko możesz. Rób zakupy przez Internet i planuj dostawę na czas, kiedy w domu będzie partner lub inna osoba. Przygotuj dużą butelkę wody i pij podczas każdego karmienia. Poproś kogoś, aby po karmieniu zajął się dziećmi, abyś mogła odpocząć”.

Co jeżeli karmienie piersią bliźniaków nie będzie możliwe?

Pobyt dzieci w szpitalu lub przedwczesne narodziny nie wykluczają możliwości karmienia bezpośrednio przy piersi – być może będzie to musiało jednak zaczekać. Jeśli któreś z niemowląt nie jest w stanie chwytać piersi, możesz zamiast tego odciągać pokarm. Dzięki temu zainicjujesz i rozwiniesz laktację oraz dostarczysz noworodkom wszystkich korzyści, które daje Twój pokarm, nawet jeżeli będzie on podawany strzykawką, sondą lub inną metodą dostępną w szpitalu. Co najmniej przez pierwszy miesiąc powinnaś odciągać pokarm z taką samą częstotliwością, z jaką normalnie karmiłabyś noworodka, czyli co dwie-trzy godziny.{4}

„Moje bliźniaczki przyszły na świat w 30. tygodniu poprzez cesarskie cięcie i wiele tygodni spędziły na oddziale intensywnej opieki” – wspomina Monika, mama trójki dzieci ze Szwajcarii. „Karmienie piersią nie było możliwe do 34. czy 35. tygodnia. Dlatego w ciągu pierwszego miesiąca odciągałam pokarm każdego dnia, co najmniej osiem razy dziennie. Byłam przekonana, że jest to najważniejsza rzecz, jaką mogę dla nich zrobić”.

Być może jedno z dzieci będzie wystarczająco silne, aby ssać pierś, podczas gdy drugie wymagać będzie odciągniętego pokarmu. W takiej sytuacji często najwygodniejsze okazuje się odciąganie mleka tylko dla słabszego noworodka oraz karmienie silniejszego dziecka bezpośrednio przy piersi.

Udowodniono, że mleko matki obniża ryzyko wystąpienia niektórych poważnych problemów zdrowotnych, na które szczególnie narażone są wcześniaki, w tym martwiczego zapalenia jelit i sepsy.{5} Podając wieloraczkom Twój pokarm, możesz mieć świadomość, że zapewniasz im najlepszy możliwy start.

Jak karmić piersią bliźnięta: razem czy oddzielnie?

Obie metody mają swoje zalety. Możesz przystawiać dzieci pojedynczo na początku, kiedy dopiero się uczysz, a później zacząć karmienie równoczesne, które pozwoli Ci zaoszczędzić czas.

Istnieje wiele pozycji do karmienia bliźniąt; wśród nich znajdują się między innymi podwójny uchwyt rugby (w którym każdy bliźniak znajduje się pod jednym ramieniem), uchwyt równoległy (w którym niemowlęta skierowane są w tym samym kierunku) lub pozycja leżąca (w której oboje dzieci ułożonych jest na Twoim brzuchu). Poproś konsultanta laktacyjnego lub specjalistę od karmienia piersią o zademonstrowanie tych pozycji. Być może znajdziesz swoją ulubioną technikę lub przekonasz się, że poszczególne pozycje sprawdzają się najlepiej w różnych sytuacjach.

„Najłatwiej było mi karmić bliźniaki jednocześnie” – mówi Zoe, mama trójki dzieci z Wielkiej Brytanii. „Tak samo robiłam w nocy. Jeżeli jedno dziecko domagało się karmienia, mąż od razu budził drugie”.

Możesz także karmić każde z dzieci osobno na żądanie lub budzić drugie dziecko dopiero po nakarmieniu pierwszego, a także stosować wszystkie te metody zamiennie.

Choć jednoczesne karmienie w miejscach publicznych bywa trudne, możesz zaopatrzyć się w specjalną osłonę, która zapewni Ci nieco prywatności.

„Karmienie dwójki dzieci naraz nie jest dla każdego. Często po przystawieniu drugiego niemowlaka pierwszy puszczał pierś” – wspomina Robin, mama czwórki dzieci z Kanady. „Po każdym karmieniu byłam spocona i sfrustrowana. Ostatecznie przestawiłam się na karmienie dzieci osobno, poświęcając czas na rzecz zdrowych zmysłów”.

Niektóre mamy „przypisują” każdą pierś do jednego z niemowląt. Lepiej jest jednak karmić naprzemiennie, co zapobiega nierównomiernej produkcji mleka. Może dojść do tego na wczesnym etapie karmienia, zwłaszcza jeżeli jedno z dzieci pobiera mniej pokarmu. Karmienie naprzemienne pozwoli niemowlęciu, które jest w stanie ssać mocniej, stymulować produkcję dla drugiego dziecka i równomiernie rozwijać laktację po obu stronach.  

Mam problem z karmieniem wieloraczków: co robić?

Nie obawiaj się prosić bliskich o pomoc, abyś mogła poświęcać czas dzieciom. „Nie wahaj się mówić «nie», jeżeli w danej sytuacji nie dajesz sobie rady” – radzi Bethan, mama dwójki dzieci z Wielkiej Brytanii.

Niezależnie od tego, na jakim etapie karmienia piersią się znajdujesz, możesz poszukać specjalistycznego lub emocjonalnego wsparcia.

„Około szóstego tygodnia opuściły mnie siły” – wspomina Billie, mama czwórki dzieci z Wielkiej Brytanii. „Zadzwoniłam na infolinię i poszłam na spotkanie grupy wsparcia dla mam karmiących, gdzie zasugerowano mi lepsze pozycje. Na tym zakończyły się moje problemy”.

Nie bądź wobec siebie zbyt wymagająca, kiedy masz gorszy dzień. Karmienie piersią wieloraczków często może być przytłaczającym obowiązkiem.

„Nabranie wprawy w karmieniu piersią jednego dziecka wymaga więcej czasu, niż się wydaje. Wytrwałość zdecydowanie popłaca” – mówi Olivia, mama czwórki dzieci z Australii. „Karmienie dwójki to już zupełnie inny poziom cierpliwości. Ale naprawdę warto”.