Karmienie piersią po 6 miesiącu: jakie są korzyści?

Być może myślisz, że po wprowadzeniu pokarmów stałych dziecko nie potrzebuje już Twojego mleka. Karmienie piersią po 6 miesiącach daje Wam jednak wiele korzyści

Czy karmienie piersią nadal ma znaczenie po szóstym miesiącu życia dziecka? Jak długo powinnaś kontynuować? Odpowiedź może Cię zaskoczyć. Często zapomina się o dodatkowych korzyściach dla zdrowia i rozwoju dziecka, jakie niesie ze sobą karmienie piersią, a których nie mogą zastąpić pokarmy stałe i zamienniki mleka matki.

Jak długo powinnam karmić piersią?

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca karmienie piersią co najmniej przez dwa lata – dotyczy to rodzin z całego świata, nie tylko z krajów rozwijających się.{1}

„Należy zauważyć, że WHO nie wyznacza górnej granicy okresu karmienia piersią”{2} – mówi dr Leon Mitoulas, dyrektor działu badań naukowych w firmie Medela. „Z antropologicznego punktu widzenia optymalne byłoby karmienie przez okres od dwóch i pół roku do siedmiu lat.{3} Panujące obecnie normy kulturowe przyczyniają się jednak do znacznie wcześniejszego odstawiania dzieci od piersi”.

Zalecenia WHO znajdują poparcie w coraz częściej prowadzonych badaniach na temat pierwszego 1000 dni życia dziecka – od poczęcia do drugich urodzin.{4} Dr Mitoulas wyjaśnia: „Naukowcy odkryli, że prawidłowe odżywianie, obok innych czynników, ma w tym okresie największy wpływ na rozwój i zdrowie w długofalowej perspektywie. Dowody jednoznacznie wskazują, że w tym kluczowym, 1000-dniowym okresie karmienie piersią niesie ze sobą nieporównywalne korzyści”.

„Mleko matki to pożywienie, lekarstwo i źródło sygnałów chemicznych w jednym”{5} – dodaje. „Wpływ jego wielorakich zalet bez wątpienia wykracza poza dwa pierwsze lata życia”.

Pożywienie: dietetyczne korzyści z długoterminowego karmienia piersią

Kiedy około szóstego miesiąca życia dziecko zacznie przyjmować pokarmy stałe, być może pomyślisz, że Twój pokarm będzie już tylko uzupełniającym „napojem”. Jest jednak inaczej – bezpośrednio po wprowadzeniu pokarmy stałe będą stanowić źródło jedynie niewielkiej części kalorii i składników odżywczych, których potrzebuje niemowlę.

„Najlepszym startem w życie dziecka jest bez wątpienia karmienie wyłącznie piersią w ciągu pierwszych sześciu miesięcy. Jednak nawet wtedy, kiedy do diety dziecka wprowadzane są już inne pokarmy, mleko matki nadal zapewnia znaczną część składników odżywczych” – mówi dr Mitoulas.

Niemowlę karmione wyłącznie piersią przyjmuje średnio 750 – 800 ml mleka dziennie. W okresie od 9. do 12. miesiąca spożycie nadal może utrzymywać się na poziomie 500 ml na dzień, co stanowi około połowy dziennej porcji kalorii. W wieku 18 miesięcy spada ono do około 200 ml na dzień, czyli mniej więcej 29% przyjmowanych kalorii.{6}

To prawda, że po szóstym miesiącu życia dziecku potrzebne są inne źródła składników odżywczych, których nie jest w stanie pozyskać z Twojego pokarmu lub wytworzyć samodzielnie – takich jak żelazo, cynk oraz witaminy B i D.{1,7} Jednak nawet w drugim roku życia mleko matki dostarcza spore ilości innych ważnych substancji, jak wyjaśnia dr Mitoulas:

„Na tym etapie mleko matki dostarcza dziecku około 43% białka, 60% witaminy C, 75% witaminy A, 76% kwasu foliowego oraz 94% witaminy B12”.{8}

Lekarstwo: korzyści zdrowotne z karmienia piersią po sześciu miesiącach

Udowodniono, że dalsze karmienie piersią po sześciu miesiącach obniża ryzyko występowania chorób wieku dziecięcego i dorosłego, a w razie choroby przyspiesza powrót do zdrowia. Im dłużej kontynuujesz karmienie, tym dłużej trwa ochrona.

„Karmienie piersią chroni dziecko przed infekcjami i chorobami do tego stopnia, że uznawane jest za formę «spersonalizowanego lekarstwa» o działaniu trwającym potencjalnie przez całe życie” – mówi dr Mitoulas.

„Oto przykład: udowodniono, że karmienie piersią przez okres dłuższy niż sześć miesięcy chroni dziecko przed niektórymi nowotworami wieku dziecięcego, takimi jak ostra białaczka limfoblastyczna lub chłoniak Hodgkina,{9} a także zmniejsza prawdopodobieństwo występowania cukrzycy typu 1 i 2,{10} problemów ze wzrokiem{11} i uzębieniem{12} oraz otyłości”.{13}

Twój pokarm zmniejsza także ryzyko pojawiania się biegunki i nudności,{14} nieżytu żołądka, przeziębienia i grypy, drożdżycy oraz infekcji ucha, gardła i płuc.{9,15} Jest to szczególnie ważne, kiedy dziecko zaczyna rosnąć i kontaktować się z innymi dziećmi – na przykład w przedszkolu, gdzie z łatwością szerzą się bakterie.

Jak podkreśla dr Mitoulas, karmienie piersią może nawet ratować życie: „W słabo lub średnio rozwiniętych krajach konsekwencje braku karmienia piersią przez okres 6 – 23 miesięcy mogą być bardzo poważne. Dzieci, które nie otrzymują mleka matki, są dwukrotnie bardziej narażone na śmierć w wyniku infekcji w porównaniu do dzieci karmionych piersią – nawet częściowo”.{16}

Znaczenie karmienia piersią nie wynika jedynie z samych zalet mleka matki – to także doskonały sposób na uspokojenie dziecka i budowanie więzi. Nic nie jest w stanie skuteczniej ukoić rozdrażnionego niemowlaka niż sesja karmienia przy piersi. W miarę rozwoju dziecka uspokajający wpływ karmienia okaże się także pomocny w wielu sytuacjach, począwszy od ząbkowania i szczepienia, aż po nieuniknione siniaki i zadrapania lub przytrafiające się choroby. Wiele mam potwierdza, że karmienie piersią jest w stanie zdziałać cuda.

Sygnał: dodatkowe korzyści

Bliskość z niemowlęciem, natychmiastowe reagowanie na jego potrzeby oraz utrzymywanie częstego kontaktu wzrokowego umożliwia przesyłanie sygnałów chemicznych pomiędzy Waszymi organizmami. Zdaniem naukowców mają one wpływ na wiele aspektów rozwoju dziecka, począwszy od apetytu aż po wyniki w nauce. Im dłużej karmisz piersią, tym większa jest szansa na pozytywne efekty.

„Mleko matki zawiera tysiące aktywnych cząsteczek” – wyjaśnia dr Mitoulas. „Obejmują one między innymi enzymy wspomagające trawienie tłuszczów,{17} hormony regulujące apetyt{18} oraz cząsteczki wspomagające rozwój układu immunologicznego”.{19}

Czy wiesz, że Twoje mleko jest żywym pokarmem? „Dziecko przyjmuje codziennie miliony lub miliardy żywych komórek{20} – każdy mililitr Twojego mleka zawiera ich tysiące, a wśród nich znajdują się między innymi komórki macierzyste”{21} – kontynuuje dr Mitoulas. „Każda z tych komórek ma określone zadanie w zapewnianiu zdrowia dziecka. Nieustannie prowadzone są badania mające na celu ustalenie dobroczynnego działania tych składników podczas długotrwałego karmienia piersią”.

Jak dotąd potwierdzono już, że długoterminowe karmienie piersią ma pozytywny wpływ na IQ dziecka. Badania konsekwentnie wykazują różnicę trzech punktów w średnim IQ dzieci karmionych piersią oraz tych, którym nigdy nie podawano mleka matki.{22}

Wykazano także związek karmienia piersią ze zmniejszonym natężeniem problemów behawioralnych u dzieci w wieku szkolnym{23} oraz lepszym zdrowiem psychicznym w wieku dziecięcym i nastoletnim.{24}

Czy po sześciu miesiącach powinnam zacząć stosować mieszankę mleczną?

Choć informacje na opakowaniach produktów dla niemowląt mogą robić wrażenie, żaden zamiennik nie jest dla dziecka tak dobry, jak Twoje mleko.

Nie istnieją mieszanki mleczne zawierające wszystkie przeciwciała, żywe komórki, czynniki wzrostu, hormony oraz pożyteczne bakterie, ani też różnorodne enzymy, aminokwasy i odżywcze mikroelementy, które znajdują się w mleku matki.{25} Ponadto skład Twojego pokarmu dostosowuje się do potrzeb dziecka, zapewniając mu więcej zwalczających infekcje przeciwciał w czasie choroby{26} – zamiennik mleka nie jest w stanie tego zrobić. Przeczytaj artykuł Mleko matki a mleko modyfikowane: czym się różnią?, aby dowiedzieć się więcej.

Karmienie piersią po sześciu miesiącach: korzyści dla mam

Długie karmienie piersią jest dobre nie tylko dla dziecka, ale także dla Ciebie. Kontynuując karmienie piersią dłużej niż przez sześć miesięcy, ograniczasz ryzyko zachorowania na choroby serca,{27} cukrzycę typu 2{28} oraz raka piersi,{29} jajnika{30} i macicy”.{31} Mamy karmiące piersią często nie muszą także przejmować się miesiączką – u wielu z nich nie powraca ona przez długi czas, trwający nawet do dwóch lat.{32}

„Istotnym czynnikiem dla wielu kobiet jest także chęć powrotu do sylwetki sprzed ciąży” – mówi dr Mitoulas. „Jedno z badań wykazało, że wskaźnik masy ciała (BMI) u matki spada o 1% na każde sześć miesięcy karmienia piersią”.{24}

Nie zapominajmy także, że karmienie piersią po 6. miesiącu życia jest niezwykle praktycznym rozwiązaniem. Mleko w piersiach jest dostępne zawsze wtedy, kiedy jest potrzebne; nie musisz przygotowywać żadnych akcesoriów ani zabierać niczego ze sobą, wychodząc z domu. Być może samoczynnie ograniczysz karmienie piersią do pory dnia najbardziej odpowiadającej Twojemu harmonogramowi – na przykład przed pracą, po odebraniu dziecka ze żłobka lub przed spaniem. Nawet jeżeli zdecydujesz się na powrót do pracy, możesz odciągać pokarm za pomocą laktatora, aby Twoje dziecko nadal mogło cieszyć się jego zaletami.

Tak duża liczba udowodnionych naukowo korzyści sprawia, że coraz więcej mam decyduje się na długoterminowe karmienie piersią i odstawianie z inicjatywy dziecka.