Przyczyny niedrożności kanalików

Do zablokowania kanalików mlecznych może dojść wskutek ich słabego lub niewystarczającego opróżniania. Gromadzenie się pokarmu za zatorem i powstałe w ten sposób ciśnienie może powodować ból lub powstawanie niewielkich guzków.

Przyczyny powstawania niedrożności kanalików mlecznych nie są do końca znane; najbardziej prawdopodobnym powodem jest jednak niewystarczające opróżnianie piersi. Może ono być skutkiem zbyt słabego chwytania piersi przez niemowlę, noszenia ubrań opinających okolice piersi, zbyt rzadkiego karmienia lub posiadania blizn pooperacyjnych. Nieleczona niedrożność kanalików może także prowadzić do zapalenia piersi. 

Objawy zablokowania kanalików mlecznych

Objawy niedrożności kanalików mlecznych mogą pojawiać się stopniowo. Zablokowany kanalik najczęściej przybiera postać niewielkiego guzka o wielkości zbliżonej do ziarna grochu, czasem widoczny jest też biały pęcherzyk na brodawce. Pierś często jest obolała, a guzek może, lecz nie musi być wyczuwalny; obszar nie powinien wydzielać dodatkowego ciepła, być zaczerwieniony ani rozpalony (temperatura <38,4 °C). Podczas karmienia chorą piersią dziecko może kaprysić wskutek spowolnionego przepływu mleka. Zablokowane kanaliki mleczne nie wpływają na zdrowie ogólne matki.

Diagnoza zablokowanych kanalików mlecznych

Konsultacja ze specjalistą lub konsultantem laktacyjnym to pierwszy i niezbędny krok do diagnozy. Zaczerwienienie piersi często idzie w parze zobrzękiem. Jeżeli pojawia się gorączka lub złe samopoczucie, może to być oznaką zapalenia sutka. 

Metody postępowania

Plan postępowania powinien zostać wprowadzony i monitorowany przez specjalistę lub konsultanta laktacyjnego. Kluczem do skutecznego zwalczania niedrożności kanalików jest dopilnowanie prawidłowego odciągania pokarmu z chorej piersi.

Sprawdzone metody, które stosować można jako uzupełnienie zaleceń specjalisty, to między innymi:

• Pomoc w ułożeniu i przystawieniu dziecka do piersi, zmiana pozycji do karmienia na taką, która ułatwi zwalczanie niedrożności
• Rozpoczynanie karmienia od chorej piersi i zachowywanie niewielkich odstępów czasowych pomiędzy sesjami w celu szybkiego udrożnienia zatorów; zalecane jest karmienie 8–12 razy na dobę, nie rzadziej niż co trzy godziny
• Masaż piersi przed i po karmieniu: pomocny może być także masaż w ciepłej wodzie, na przykład podczas prysznica.
• Tymczasowe odciąganie ręczne lub za pomocą laktatora po każdym karmieniu
• Unikanie ciasnych lub uciskających ubrań, takich jak biustonosze z fiszbinami.
• Jak najdłuższe wypoczywanie
• Używanie przed karmieniem okładów rozgrzewających, które stymulują przepływ mleka, a po karmieniu okładów chłodzących, która pomagają ukoić ból i złagodzić stan zapalny

Jeżeli w ciągu 24–48 godzin nie uda się udrożnić kanalików mlecznych lub pojawią się objawy grypopodobne i pogorszenie samopoczucia, należy skontaktować się z lekarzem, gdyż zablokowane kanaliki mogą prowadzić do zapalenia piersi.

Abstrakty opracowań

S3-Guidelines for the Treatment of Inflammatory Breast Disease during the Lactation Period: AWMF Guidelines, Registry No. 015/071 (short version)

Breastfeeding is widely acknowledged to be the best and most complete form of nutrition for healthy infants born at term and is associated with numerous ...

Jacobs A, Abou-Dakn M, Becker K, Both D, Gatermann S, Gresens R, Groß M, Jochum F, Kühnert M, Rouw E, Scheele M, Strauss A, Strempel AK, Vetter K, Wöckel A (2012)

Geburtshilfe Frauenheilkd. 73(12):1202-1208

Ultrasound as a treatment of mammary blocked duct among 25 postpartum lactating women: a retrospective case series

The purpose of this case series is to report the outcomes of 25 postpartum women who were experiencing difficulties with breastfeeding and were treated using ...

Lavigne V, Gleberzon BJ (2012)

J Chiropr Med. 11(3):170-8