De eerste weken waarin je borstvoeding geeft is alles nieuw, en als je het af en toe overweldigend vindt, ben je niet de enige. Zowel overdag als 's nachts borstvoeding geven is weliswaar normaal en helpt je lichaam om je melkproductie op te bouwen, maar het kan ook vermoeiend zijn. Wees dus geduldig, zorg goed voor jezelf en wees gerust, het wordt veel makkelijker na deze eerste maand naarmate je melkproductie op gang komt.
Hoe vaak zal ik moeten voeden?
Je pasgeboren baby heeft een kleine maag die snel groeit, van de grootte van een abrikoos in week één tot de grootte van een groot kippenei bij twee weken, wat dus perfect past bij je groeiende melkproductie. 1, 2 Door je baby te laten drinken wat hij nodig heeft, wanneer hij het nodig heeft, komt hij snel weer op zijn geboortegewicht en kan hij blijven groeien.
"Je kunt verwachten dat je overdag om de twee tot drie uur moet voeden. 's Nachts zijn er misschien langere intervallen, bijvoorbeeld drie tot vier uur, of misschien zelfs vijf", zegt Cathy Garbin, een internationaal gerenommeerd lactatiekundige. "Maar vergeet niet dat elke dag anders is en dat geldt ook voor baby's. Sommige baby's drinken snel en zijn na 15 minuten voldaan, terwijl anderen tot een uur over het voeden kunnen doen. Vergelijk het voedingspatroon niet met dat van anderen – waarschijnlijk zijn ze compleet verschillend."
Laat je baby bij elke voeding zoveel melk drinken als hij wil uit de ene borst en bied dan de andere aan, waar hij al dan niet zin in kan hebben. Als je baby voldaan is, maakt hij zich op natuurlijke wijze los van je borst en lijkt hij ontspannen en tevreden te zijn – zelfs zo erg dat hij in slaap zou kunnen vallen. Bied de volgende keer de andere borst als eerste aan. Je kunt met een app bijhouden met welke kant je voedt.
Waarom wil mijn baby de hele tijd gevoed worden?
De eerste maand is gewoonlijk het meest veeleisend bij het geven van borstvoeding. Maar ga er niet van uit dat je niet genoeg melk hebt, alleen omdat je baby continu honger lijkt te hebben en heel vaak aan de borst drinkt, misschien wel elke 45 minuten.
Baby's moeten regelmatig gevoed worden om je melkproductie in deze eerste maand op gang te brengen en op te bouwen. Dat legt tevens de basis voor een goede melkproductie in de toekomst. 3
Vergeet niet dat baby's ook bijna continu contact met hun moeder willen hebben. De felle lichten en geluiden van de buitenwereld kunnen in het begin eng lijken en je baby heeft het contact met jou nodig om kalm te blijven.
Sara, moeder van twee, Verenigd Koninkrijk, is het daarmee eens: "Huilen is niet altijd een teken van honger – soms wilden mijn baby's gewoon bij me zijn of zuigen als troost. Gebruik een draagdoek. Zet een wiegje naast je bed. Kijk niet naar de klok. Rust wanneer je kunt. Schoonmaken is niet belangrijk. Laat anderen voor jou zorgen. Niet drie dagen – ten minste zes weken! Geniet van het knuffelen en de knusheid en twijfel nooit aan je lichaam."
Heeft mijn baby een borstvoedingsschema nodig?
Je baby is te jong voor een routine, dus laat borstvoeding volgens een schema maar zitten en laat je baby het tempo bepalen.
"Je kunt boeken lezen over hoe je een baby een schema kunt laten volgen, maar baby's volgen hun eigen ritme", zegt Cathy. "Iedere baby is een individu. Sommige baby's kun je een schema laten volgen, maar velen ook niet. De meesten vinden geleidelijk hun eigen schema."
Sommige moeders zeggen dat een vaste routine het beste voor hun baby was, maar deze baby's behoorden waarschijnlijk tot het kleine percentage dat uit zichzelf al elke vier uur gevoed wilde worden! Volwassenen eten doorgaans ook niet elke dag op vaste tijden dezelfde dingen, dus waarom zou je baby zo'n strikte routine moeten volgen?
Bied in plaats daarvan je baby de borst aan als hij tekenen van honger vertoont. Huilen is een laat signaal, dus let op eerdere aanwijzingen, zoals wanneer je baby zijn lippen likt, zijn mond opent, op zijn handen zuigt of zijn hoofd ronddraait met open mond. 4
Wat is een toeschietreflex?
Bij het begin van elke voeding zal je baby snel op je tepel zuigen, waardoor de zogenoemde toeschietreflex wordt veroorzaakt die melk door je melkkanalen duwt. 5
"Stimulatie van de tepel zorgt ervoor dat de hersenen het hormoon oxytocine afgeven", legt Cathy uit. "De oxytocine gaat door je lichaam heen en zorgt ervoor dat de spiertjes rond de melkklieren in de borst zich samentrekken. Het verwijdt ook alle kanalen waar de melk doorheen komt, zodat de melk begint te stromen.
"Als je geen toeschietreflex krijgt, kan de melk niet vrij stromen. Het is een hormonale reactie en stress kan ertoe leiden dat het niet gebeurt of niet goed werkt. Daarom is het heel belangrijk om je tijdens een voeding goed ondersteund en comfortabel te voelen.
"Uit onderzoek blijkt dat elke moeder tijdens een voeding een patroon van toeschietreflexen heeft", vertelt ze. "Oxytocine is een kort werkend hormoon dat maar 30 tot 40 seconden in het lichaam aanwezig is. Je melk gaat stromen waarna je baby kan drinken. Vervolgens verdwijnt de oxytocine, krijgt je opnieuw een toeschietreflex en drinkt je baby weer, enzovoort. Dat is waarom baby's stoppen en korte pauzes houden tijdens de borstvoeding – de natuur bepaalt dat zo."
De toeschietreflex kan een sterk ruisend of tintelend gevoel in je borsten veroorzaken, hoewel uit bepaalde onderzoeken blijkt dat 21% van de moeders die borstvoeding geven niets voelen, 5 zoals Cathy uitlegt: "Veel vrouwen voelen de eerste toeschietreflex, maar niet de daaropvolgende. Maak je geen zorgen als je geen toeschietreflex voelt – als je baby goed drinkt, kan het zijn dat je het gewoon niet als zodanig herkent."
Hoe weet ik of mijn melk voldoende is voor mijn baby?
Omdat je niet kunt zien hoeveel melk je baby drinkt tijdens borstvoeding, ben je misschien bezorgd dat hij niet genoeg krijgt. Probeer om vertrouwen te hebben in je lichaam en je baby.
Als de melk gaat stromen, kan het zijn dat je baby zijn zuigritme vertraagt. Sommige moeders kunnen hun baby de melk duidelijk naar binnen horen slokken, terwijl anderen dat niet horen. Je baby vertelt je wanneer hij genoeg heeft gehad, dus let op zijn signalen. Veel baby's drinken in één, twee of drie sessies aan de borst, voordat ze voldaan zijn. 6
"Als je baby goed aan de borst heeft gedronken, lijkt hij meteen daarna 'melkdronken'. Hij is dan ontspannen en aan zijn lichaamstaal kun je zien dat hij voldaan is", zegt Cathy. "Onthoud dat luiers ook een goede indicator zijn dat je baby voldoende melk krijgt. In deze fase zal je baby vijf of meer natte luiers per dag hebben en ten minste twee luiers met zachte, gele ontlasting – meestal meer."
Vanaf de eerste maand zou de ontlasting van een uitsluitend met borstvoeding gevoede baby er elke dag hetzelfde uit moeten zien (geel, korrelig van textuur, los en waterig), totdat je vanaf zes maanden vast voedsel introduceert. Het kan zijn dat je baby dagelijks of slechts eenmaal per twee of drie dagen ontlasting produceert of zelfs nog minder vaak. 7
Wanneer zou mijn baby weer op zijn geboortegewicht moeten zijn?
De meeste pasgeboren baby's vertonen gewichtsverlies tijdens de eerste dagen na de geboorte. Dat is normaal en niets om je zorgen over te maken. De meesten verliezen ongeveer 5 tot 7% van hun geboortegewicht, maar sommigen tot zelfs 10%. Maar op dag 10 tot 14 zijn bijna alle baby's zijn weer terug op hun geboortegewicht. In de eerste drie tot vier maanden is de verwachte minimale gewichtstoename gemiddeld 150 g (5,5 oz) per week. Maar baby's kunnen in sommige weken heel snel groeien, en in andere langzamer, dus zal je deskundige het algehele welzijn en de groei van je baby continu in de gaten houden. 7, 8
Als je bezorgd bent – of als je baby tekenen van uitdroging vertoont, zoals donker gekleurde urine, geen ontlasting gedurende meer dan 24 uur, een gedaalde fontanel (de zachte plek op je baby's hoofd), geelzucht, slaapzucht, slapheid en niet gevoed willen worden (d.w.z. vier tot zes uur geen voeding krijgen) – roep dan onmiddellijk medische hulp in. 7
Wat is clustervoeding?
Als een baby binnen een periode van een paar uur met een hoge frequentie borstvoeding wil krijgen, noemen we dat clustervoeding. 6 Dit komt het meeste voor in de avonduren tussen 18:00 en 22:00, wat samenvalt met de tijd waarin veel baby's onrustig zijn en veel vastgehouden willen worden. Volgens de ervaring van moeders komt dit het vaakst voor tijdens de tweede tot en met de negende week na de geboorte. Het gaat om normaal, vaak voorkomend gedrag bij baby's die verder de rest van de dag tevreden zijn, goed aan de borst drinken, met een goede gewichtstoename en die in het algemeen gezond zijn. 9
Je baby kan clustervoeding nodig hebben omdat hij een ontwikkelingsspurt doormaakt en zich veilig, gerustgesteld en geliefd wil voelen. Je baby vindt het misschien moeilijk om zich te ontspannen door alle stimulatie die zijn groeiende hersenen krijgen of je baby voelt zich simpelweg overweldigd. 9 Jonge baby's die oververmoeid zijn, kunnen moeite hebben om zichzelf te kalmeren en hebben iemand nodig om hen daarbij te helpen. En wat is nu een betere manier om te worden gekalmeerd dan met borstvoeding, waardoor je baby niet alleen voeding krijgt, maar ook verlichting van pijn en hormonen waar je baby blij van wordt? 10
"Niemand had me iets verteld over clustervoeding en na 10 dagen wist ik niet meer hoe ik het had en was ik ervan overtuigd dat mijn melkproductie niet genoeg was voor de behoeften van mijn baby", herinnert Camilla, moeder van een kind uit Australië, zich. "Het was een verwarrende tijd. Ik kreeg te horen dat ik moest afkolven en aanvullende voeding geven, totdat ik contact opnam met de Australische borstvoedingsvereniging voor borstvoedingsadvies. Zij vertelden me wat er aan de hand was en dat het geen probleem met mijn productie was."
Onthoud dat dit een tijdelijke fase is. Probeer je avondmaaltijd te bereiden op een tijd van de dag waarop je baby goed slaapt, zodat je het gewoon kunt opwarmen en snel opeten tijdens de clustervoedingsperiode. Laat anderen je baby ook af en toe vasthouden en wiegen, zodat je even pauze kunt houden. Als er even geen hulp is en het je allemaal te veel wordt, leg je baby dan veilig in zijn wiegje en kalmeer zelf een paar minuten, voordat je je baby weer vasthoudt.
Laat je partner, familie en vrienden helpen met klusjes, maaltijden en oudere kinderen. Als je je dat kunt veroorloven, zou je iemand in dienst kunnen nemen om te helpen in het huishouden. Probeer voldoende te rusten, eet goed en drink voldoende.
"Mijn dochter sliep overdag veel en wilde dan clustervoeding vanaf 11 uur 's avonds tot 5 uur 's ochtends, wat erg vermoeiend was", zegt Janelle, moeder van een kind, Verenigde Staten. "Mijn man probeerde me te ontlasten waar hij kon: hij maakte schoon, maakte eten voor mij, deed de was, verschoonde luiers, liet me slapen wanneer het kon en stelde me steeds gerust dat we alles deden wat we konden."
Als je je zorgen maakt over hoe intensief het allemaal is, is het de moeite waard om hulp bij de borstvoeding te zoeken. "Raadpleeg een lactatiekundige of borstvoedingsspecialist voor informatie over borstvoeding en om erachter te komen of er een onderliggend probleem is", vertelt Cathy. "Laat je niet verleiden om aanvullende flesvoeding te geven (tenzij je deskundige dat adviseert), totdat je de achterliggende oorzaak hebt achterhaald. Mogelijk produceer je niet genoeg melk, maar het kan ook zijn dat je baby de melk niet effectief kan drinken.”
Wanneer wordt borstvoeding makkelijker?
Deze vroege fase is kort en bijzonder en hoewel het soms intensief aanvoelt, zal het makkelijker worden! Tegen het einde van de eerste maand is je moedermelkproductie op gang gekomen en zou je baby sterker moeten zijn en effectiever moeten drinken. 2, 3 Eventuele problemen met het aanleggen van je baby zijn dan waarschijnlijk opgelost en je lichaam is efficiënter in het aanmaken van melk, waardoor pijn of lekken langzaam maar zeker verdwijnen.
"De eerste vier tot zes weken zijn het zwaarst, daarna komt alles tot rust", zegt Cathy. "En na drie maanden wordt borstvoeding echt gemakkelijk – veel gemakkelijker dan een flesje schoonmaken en vullen. Hou vol!”
En hoe langer je doorgaat met borstvoeding geven, des te meer je profiteert van de voordelen. Niet alleen bespaar je geld op flesvoeding en slaap je beter 11–13, maar je verbetert ook de immuniteit van je baby 14 en je eigen bescherming tegen bepaalde soorten kanker. 15
"Als je denkt dat je het niet meer volhoudt, bekijk het dan per voeding en per dag", adviseert Hannah, moeder van één kind uit het Verenigd Koninkrijk. "Ik dacht echt dat ik het nooit tot acht weken zou volhouden. Nu zijn we al bij week 17 en vind ik het zelfs makkelijk.”
