Kracht van moedermelk
Tijd om te lezen: 6 min.
Wist je dat borstvoeding je eigen gezondheid en welzijn op talrijke manieren ten goede komt? En borstvoeding levert voor moeders al vanaf de allereerste voeding veel voordelen op
Zodra je huid-op-huidcontact met je pasgeboren baby hebt, ervaart je lichaam een snelle toename van oxytocine.1 Deze stof wordt ook wel het 'liefdeshormoon' of 'knuffelstofje' genoemd en komt ook vrij telkens wanneer je baby tijdens het voeden aan je tepel zuigt.
Als je pasgeboren baby in een vroeg stadium en vaak wordt aangelegd, helpt dat om je baarmoeder te laten samentrekken en het stimuleert de 'derde fase' van de geboorte, het baren van de placenta. Het kan je dan beschermen tegen te veel bloedverlies.2
"Bij een moeder die borstvoeding geeft, krimpt de baarmoeder sneller dan bij een moeder die dat niet doet", legt professor Peter Hartmann uit, wereldwijd erkend expert in de wetenschap van borstvoeding, en verbonden aan de University of Western Australia. "Als vrouwen in vroeger tijden bloedingen hadden, legden artsen de baby zo snel mogelijk op de borst om deze samentrekking te bevorderen."
De eerste dagen nadat je baby is geboren, helpt de oxytocine die tijdens de borstvoeding in je lichaam wordt aangemaakt om verder bloedverlies te voorkomen, zodat je een kleinere kans hebt om door een ijzertekort veroorzaakte anemie te krijgen.3
Oxytocine heeft ook een antidepressie-effect. Volgens één onderzoek hadden moeders met hogere concentraties van het hormoon minder last van angst en depressiesymptomen.4 Oxytocine helpt, zolang je borstvoeding geeft, om je kalm te voelen, stress te verminderen, je bloeddruk te verlagen en zelfs je pijngrens te verhogen.5
Hoe langer je doorgaat met borstvoeding geven, hoe meer gezondheidsvoordelen het je oplevert. "Er zijn zo veel voordelen voor moeders", zegt professor Hartmann. "Borstvoeding verlaagt je levenslange risico van hartaandoeningen en diabetes type 2.6,7 Iedere extra maand dat je borstvoeding geeft, verlaagt ook je risico op een aantal soorten kanker, waaronder borst-, eierstok- en baarmoederkanker.8,9
Hoewel het in de eerste weken vermoeiend kan zijn, is het gemak van borstvoeding een groot voordeel zodra jij en je baby ermee vertrouwd zijn geraakt. Je kunt op elk gewenst moment voeden met een minimum aan gedoe en moeite. Je hoeft niets te koken, mengen, koelen en desinfecteren, alleen maar je beha losmaken en beginnen. Je hoeft niet te onthouden dat je benodigdheden voor voeden met kunstvoeding moet meenemen als je het huis uit gaat – een groot pluspunt als je al beladen bent met luiers, reservekleding, doekjes en andere essentiële spullen.
Borstvoeding onderdrukt ook de ovulatie, waardoor je niet meer ongesteld wordt en voor sommige moeders is dat op zich al een voordeel. Dat betekent dat uitsluitend borstvoeding geven (je baby geen andere vloeistoffen of andere soorten voeding geven) ook een tamelijk goede anticonceptiemethode is – het is zelfs voor 98% effectief,10 een vergelijkbaar succespercentage als bij de pil11 of condooms.12
"Nog niet zo lang geleden werden er waarschijnlijk meer zwangerschappen door borstvoeding voorkomen dan door andere voorbehoedsmiddelen. En dat is nog steeds zo in sommige ontwikkelingslanden", zegt professor Hartmann. Echter, bij sommige vrouwen keert de menstruatie wel weer terug terwijl ze uitsluitend borstvoeding geven, dus neem extra voorzorgsmaatregelen als je niet zwanger wilt raken.
Als je baby 's nachts wakker wordt voor melk (wat de meeste baby's jonger dan een jaar doen, ongeacht of ze aan de borst of met een flesje worden gevoed),13 is borstvoeding doorgaans de snelste, makkelijkste manier om je baby te voeden. Je kunt het zelfs liggend doen! En de oxytocine en andere hormonen die tijdens de borstvoeding vrijkomen, helpen jullie beiden om daarna snel weer in te dommelen.14
Als je borstvoeding geeft, slaap je mogelijk zelfs meer dan als je je baby kunstvoeding geeft of oefent met gemengde voeding.15 Volgens één onderzoek was het verschil 40 tot 45 minuten extra slaap per nacht.16 Dat telt in de loop van de tijd op tot kostbare extra uren slaap die een grote invloed op je welzijn kunnen hebben.
De snelle toename van oxytocine in je lichaam tijdens elke borstvoeding helpt ook om de band met je baby te versterken. Sommige wetenschappers brengen verhoogde oxytocineniveaus in verband met wat zij beschrijven als 'toegenomen moederlijk gedrag'. Dat betekent dingen zoals moeders die langer oogcontact maken, sneller reageren en hun baby's meer liefkozen17 – het wordt niet voor niets het liefdeshormoon genoemd!
Als je je afvraagt hoeveel calorieën er bij borstvoeding verbrand worden, is het antwoord tot 500 per dag18, ongeveer evenveel als bij een fietstocht van een uur. Als je moedermelk afkolft, zouden de resultaten vergelijkbaar moeten zijn. Deze extra calorieën die je met borstvoeding verbrandt, kunnen je helpen gewicht kwijt te raken dat er tijdens je zwangerschap aan is gekomen. Of als dat niet nodig is, compenseert het wellicht het eten van wat extra taarten en koekjes!
Je zult misschien ook wat geduld moeten oefenen, zo legt professor Hartmann uit: "Moeders kunnen afvallen als ze borstvoeding geven, maar het duurt meestal een tijdje voordat dat gebeurt. Je moet langer dan zes maanden borstvoeding geven, voordat het je echt voordeel oplevert in termen van gewichtsverlies."
Het is ook de moeite waard om de financiële voordelen van borstvoeding in aanmerking te nemen. Als je uitsluitend borstvoeding geeft, hoef je geen kunstvoeding te kopen. In de loop van enkele maanden kan dat oplopen tot een aardig bedrag: in de Verenigde Staten bespaart borstvoeding gezinnen gemiddeld 1.000 tot 1.300 euro in het eerste jaar.19 Bovendien hoef je nooit in paniek te raken, omdat je je voorkeursmerk kunstvoeding niet kunt vinden in de winkels.
En omdat baby's die borstvoeding krijgen, gemiddeld minder vaak ziek zijn,20 ben je waarschijnlijk minder tijd kwijt aan het verzorgen van een zieke baby. Als je weer aan het werk bent gegaan, kan dat betekenen dat je minder dagen vrij hoeft te nemen om voor je zieke kind te zorgen.21
Wanneer eindigen de voordelen van borstvoeding?
Nooit! Je zult het misschien niet geloven, maar als je nu borstvoeding geeft, kun je daar in de herfst van je leven nog steeds profijt van hebben. "Borstvoeding verbetert de mineralisatie van botten, waardoor je als je borstvoeding geeft een kleinere kans hebt om in je latere leven aan osteoporose te lijden en botbreuken op te lopen",22 legt professor Hartmann uit.
Borstvoeding kan zelfs gunstig zijn voor de werking van je hersenen: "Om het eenvoudig te zeggen, verbetert borstvoeding het IQ van moeders",23 zegt professor Hartmann. "Moeders ondergaan veranderingen in hun hersenen waardoor ze bepaalde taken doeltreffender uit kunnen voeren." Dus als je je een supervrouw voelt nu je moeder bent: dat kan kloppen!
Je weet nu hoe borstvoeding jou ten goede komt. Lees verder om ook te ontdekken wat de voordelen van borstvoeding voor je baby zijn.
1. Moberg KU et al. Oxytocin effects in mothers and infants during breastfeeding. Infant. 2013;9(6):201-206.
2. Sobhy SI, Mohame NA. The effect of early initiation of breast feeding on the amount of vaginal blood loss during the fourth stage of labor. J Egypt Public Health Assoc. 2004;79(1-2):1-12.
3. Labbok MH. Effects of breastfeeding on the mother. Pediatr Clin North Am. 2001;48(1):143-158.
4. Stuebe AM et al. Association between maternal mood and oxytocin response to breastfeeding. J Womens Health (Larchmt). 2013;22(4):352-361.
5. Uvnas-Moberg K, Petersson M. Oxytocin, a mediator of anti-stress, well-being, social interaction, growth and healing. Z Psychosom Med Psychother. 2005;51(1):57-80.
6. Peters SAE et al. Breastfeeding and the risk of maternal cardiovascular disease: a prospective study of 300 000 Chinese women. J Am Heart Assoc. 2017;6(6):pii:e006081.
7. Victora CG et al. Breastfeeding in the 21st century: epidemiology, mechanisms, and lifelong effect. Lancet. 2016;387(10017):475-490.
8. Li DP et al. Breastfeeding and ovarian cancer risk: a systematic review and meta-analysis of 40 epidemiological studies. Asian Pac J Cancer Prev. 2014;15(12):4829-4837.
9. Jordan SJ et al. Breastfeeding and endometrial cancer risk: an analysis from the Epidemiology of Endometrial Cancer Consortium. Obstet Gynecol. 2017;129(6):1059-1067.
10. Vekemans M. Postpartum contraception: the lactational amenorrhea method.Eur J Contracept Reprod Health Care. 1997;2(2):105-111.
11. Brown EJ et al. Contraception update: oral contraception. FP Essent. 2017;462:11-19.
12. Trussell J. Contraceptive failure in the United States. 2011;83(5):397-404.
13. Brown A, Harries V. Infant sleep and night feeding patterns during later infancy: association with breastfeeding frequency, daytime complementary food intake, and infant weight. Breastfeed Med. 2015;10(5):246-252.
14. Uvnäs-Moberg K. Neuroendocrinology of the mother-child interaction. Trends Endocrinol Metab. 1996;7(4):126-131.
15. Kendall-Tackett K et al. The effect of feeding method on sleep duration, Maternal well-being, and postpartum depression. Clin Lact. 2011;2(2):22-26.
16. Doan T et al. Breast-feeding increases sleep duration of new parents. J Perinat Neonatal Nurs.2007;21(3):200-206.
17. Britton JR et al.Breastfeeding, sensitivity, and attachment. Pediatrics. 2006;118(5):e1436-1443.
18. Dewey KG. Energy and protein requirements during lactation: Annu Rev Nutr. 1997;17:19-36.
19. U.S. Department of Health & Human Services [Internet]. The Surgeon General’s call to action to support breastfeeding – Factsheet; 2011 Jan 20 [cited 2017 Feb]
20. Howie PW et al. Protective effect of breast feeding against infection. BMJ. 1990;300(6716):11-16.
21. Cohen R et al. Comparison of maternal absenteeism and infant illness rates among breast-feeding and formula-feeding women in two corporations. Am J Health Promot. 1995 Nov-Dec;10(2):148-53.
22. Wiklund PK et al. Lactation is associated with greater maternal bone size and bone strength later in life. Osteoporosis International. 2012;23(7):1939-1945.
23. Kinsley CH, Lambert KG. The maternal brain. Sci Am. 2006;294(1):72-79.
Artikelen die van belang kunnen zijn