Wpływ czynników ryzyka na rozpoczęcie karmienia piersią

Aktywacja wydzielania

„Napłynięcie” pokarmu zwykle następuje w okresie od 24 do 72 godzin po porodzie. Inicjuje (rozpoczyna) wzrost ilości mleka.

Opóźniona aktywacja wydzielania 

Jest definiowana jako wrażenie braku lub niewielkiej pełności lub wypływu z piersi > 72 godziny po porodzie. ¹

Kobiety doświadczające opóźnionej aktywacji wydzielania są o 60% bardziej narażone na zaprzestanie karmienia piersią po 4 tygodniach. ²

Istnieją pewne stany lub okoliczności, które narażają matki na ryzyko opóźnionej aktywacji wydzielania.

Czynniki ryzyka powinny być określane przed i po urodzeniu, ponieważ mogą one negatywnie wpłynąć na karmienie piersią i ogólną produkcję mleka.

Wiele z tych czynników ryzyka można ocenić przed porodem:  

• Otyłość matki ^{3, 5}
• Cukrzyca ^{1, 6}
• Operacja zmniejszenia piersi ^7
• Pierwszy poród ^{1, 6, 8}
• Wywołanie porodu – w porównaniu z kobietami, u których poród jest spontaniczny, te, u których poród wywołano, są bardziej narażone na cięcie cesarskie, znieczulenie zewnątrzoponowe, nacięcie krocza i krwotok poporodowy. ^{8, 9}
• Planowane cesarskie cięcie ¹⁰

Podczas porodu lub po nim można zaobserwować następujące czynniki ryzyka: 

• Nieplanowane cesarskie cięcie ¹¹
• Stresujący lub przedłużony poród, Stres/ból psychospołeczny ^{9, 12-14}
• Krwotok poporodowy (PPH) ^{1, 15}
• Wcześniak lub późny wcześniak ^{1, 16}
• Rozdzielenie matki i noworodka ^{1, 17}
• Opóźnione pierwsze karmienie piersią ¹⁸
• Karmienie piersią (lub odciąganie) < 8 razy na dobę ^{19, 20}

Niezbędne jest podjęcie szybkich kroków mających na celu zminimalizowanie wpływu tych stanów na przyszłą laktację. 

Wystandaryzowany protokół laktacji „narażonej na ryzyko matki”, który obejmuje: 

• Identyfikację narażonych na ryzyko kobiet jeszcze w trakcie ciąży
• Najlepsze praktyki skutecznego wczesnego wsparcia laktacyjnego dla kobiet ze zidentyfikowanymi czynnikami ryzyka

Edukacja kobiet w ciąży i ich rodzin w zakresie: 

• Różnych etapów laktacji
• Procesu produkcji mleka
• Czynników ryzyka związanych z opóźnioną aktywacją wydzielania
• Najlepszej praktyki zapewnienia odpowiedniej ilości mleka

Wszystkim kobietom w ciąży powinna być oferowana ocena predyspozycji do laktacji: 

• Wszelkie czynniki ryzyka należy udokumentować i przekazać w dokumentacji medycznej matki
• Zapewnić edukację kobietom w ciąży oraz przeprowadzać z nimi rozmowy na temat ich sytuacji

Edukacja personelu szpitalnego na temat: 

• Różnych etapów laktacji
• Procesu produkcji mleka
• Czynników ryzyka związanych z opóźnioną aktywacją wydzielania
• Najlepszej praktyki zapewnienia odpowiedniej ilości mleka w ramach protokołu laktacji „matki narażonej na ryzyko”

Inicjacja laktacji:

• Wspomaga wczesną, częstą i optymalną stymulację piersi
• Zapobiega opóźnieniom inicjacji
• Wykazano, że laktatory szpitalne naśladujace wzorzec ssania noworodka pomagają narażonym na ryzyko matkom osiągać odpowiednią ilość mleka w przypadku opóźnionej aktywacji wydzielania ^21-24

Dowiedz się więcej na temat ochrony laktacji u matek narażonych na ryzyko.

Wnioski 

Odpowiednia interwencja kliniczna we właściwym czasie zapewnia matce najlepszą szansę na osiągnięcie jej celów związanych z laktacją.

U niektórych matek, w przypadku wystąpienia zagrożenia, może być konieczne zwiększenie stymulacji piersi oraz całkowite opróżnienie piersi poprzez odciąganie pokarmu i odciąganie ręczne, a także karmienie piersią, co umożliwi osiągnięcie odpowiedniej ilości mleka. ¹

Podejście „wyczekujące” może powodować wcześniejsze wystąpienie problemów z karmieniem piersią. ¹

Kobiety, które doświadczają opóźnienia w rozpoczęciu aktywacji wydzielania, po czterech tygodniach mogą nie być w stanie podtrzymać karmienia wyłącznie piersią. ²

Stany zagrożenia i opóźniona aktywacja wydzielania powinny być stosowane jako marker kliniczny do identyfikacji kobiet, które wykazują większe prawdopodobieństwo wystąpienia trudności z karmieniem piersią i wcześniejszego zaprzestania karmienia piersią. ²