Karmienie piersią przy przekłutych, płaskich lub wklęsłych brodawkach

Kształty i rozmiary brodawek mogą być bardzo zróżnicowane. Przeczytaj nasze praktyczne wskazówki, które ułatwią Ci karmienie piersią niezależnie od rodzaju brodawek

Brodawki kobiecych piersi najczęściej są wystające, ale niektóre kobiety posiadają płaskie lub wklęsłe brodawki. Są kobiety, które zdecydowały się na przekłucie jednej lub obu brodawek. Wiele mam z wklęsłymi, płaskimi lub przekłutymi brodawkami karmi piersią bez żadnych problemów, podczas gdy innym potrzebne jest dodatkowe wsparcie.

„Jeżeli Twoje brodawki są płaskie lub wklęsłe − nie panikuj. Bardzo często karmienie piersią jest mimo tego całkowicie możliwe” − zapewnia Sioned Hilton, konsultantka laktacyjna, pielęgniarka z oddziału noworodkowego oraz pielęgniarka środowiskowa, która już od ponad dziesięciu lat współpracuje z firmą Medela na terenie Wielkiej Brytanii. „Pamiętaj, że efektywne karmienie wymaga od dziecka chwycenia buzią większej części piersi, nie tylko samej brodawki”.

Jednak w pierwszych dniach karmienia, kiedy buzia noworodka jest jeszcze bardzo mała, a siła jego ssania niewielka, wklęsłe lub płaskie brodawki mogą utrudnić mu start – dotyczy to zwłaszcza wcześniaków lub dzieci zmagających się z chorobami.

„Płaskie lub wklęsłe brodawki sutkowe mogą nie dosięgać do górnej części jamy ustnej dziecka, przez co nie następuje stymulacja podniebienia oraz odruch ssania” − wyjaśnia Sioned. „Może to prowadzić do problemów z chwyceniem lub utrzymaniem piersi, a tym samym skutecznym przepływem mleka”.

Jak rozpoznać płaskie lub wklęsłe brodawki?

Płaskie brodawki sutkowe {1} nie wystają znacząco ponad otoczkę (ciemniejszy obszar skóry wokół brodawki), nawet po stymulacji.

Wklęsła brodawka jest „wycofana” do wewnątrz w środkowej części. Może ona wyglądać w ten sposób cały czas lub tylko po stymulacji. W niektórych przypadkach brodawka wycofuje się do poziomu otoczki, a czasami nawet głębiej do wewnątrz tkanki piersiowej.

Zjawiska te mogą dotyczyć obu brodawek lub tylko jednej. Szacuje się, że u około 10% kobiet rodzących po raz pierwszy występuje co najmniej jedna wklęsła brodawka sutkowa {2}. Jeżeli nie jesteś pewna, czy Twoja brodawka jest wklęsła, sprawdź to lekkim „uszczypnięciem”: delikatnie ściśnij pierś, umieszczając kciuk i palec wskazujący po przeciwnych stronach otoczki. Większość brodawek wysunie się do przodu; jeśli jednak cofną się one do wewnątrz, tworząc otwór w otoczce, oznacza to, że są wklęsłe.

Przygotowanie wklęsłych lub płaskich brodawek w czasie ciąży

Zmiany zachodzące w piersiach podczas ciąży mogą sprawić, że Twoje brodawki samoczynnie staną się bardziej wypukłe. Jeżeli jednak tak się nie stanie, a Ty martwisz się o potencjalne problemy z karmieniem, możesz użyć specjalnych osłon formujących. Te miękkie, elastyczne tarcze silikonowe pozostają dyskretnie ukryte w biustonoszu i delikatnie uciskają brodawki w celu ich wyciągnięcia.

„Osłony formujące można stosować od 32. tygodnia prawidłowo przebiegającej ciąży” − objaśnia Sioned. „Na początek zakładaj je tylko na godzinę dziennie i stopniowo wydłużaj ten czas do około ośmiu godzin. Jeżeli występuje u Ciebie niewydolność szyjki macicy albo z innej przyczyny dotyczy Cię ryzyko przedwczesnego porodu, zapytaj specjalistę o odpowiedni moment zastosowania osłon, ponieważ stymulacja brodawek może wywołać skurcze”.

„Osłony formujące możesz nosić także po narodzinach dziecka” − dodaje Sioned. „Wkładaj je do biustonosza na 30 − 60 minut przed rozpoczęciem karmienia”.

„Moje brodawki są wklęsłe, a po dwóch czy trzech tygodniach nieskutecznych prób przystawienia dziecka do piersi niemal zdecydowałam się na karmienie mieszanką mleczną” − wspomina Nina, mama jedynaka z Niemiec. „Zwróciłam się o pomoc do organizacji La Leche League − wtedy odwiedziła mnie ich przedstawicielka, która zmotywowała mnie do dalszych prób. Poleciła mi osłony formujące, które okazały się bardzo pomocne. Mój synek nareszcie zrozumiał, co robić! Od tego momentu karmienie piersią szło świetnie, zakończyliśmy je dopiero po 21. miesiącu życia”.

Jak pomóc dziecku chwycić płaską lub wklęsłą brodawkę?

Jeżeli dziecko chętnie ssie Twój palec, jednak nie interesuje go Twoja pierś, może to oznaczać, że brodawka nie dosięga jego podniebienia. Wówczas dziecko może frustrować się, odpychać i płakać, a nawet zasypiać przy piersi. W takiej sytuacji poproś konsultanta laktacyjnego lub specjalistę od karmienia piersią o sprawdzenie prawidłowego przystawienia.

Istnieje kilka technik, które możesz zastosować bezpośrednio przed każdym karmieniem, aby uformować brodawki w kształt ułatwiający dziecku chwycenie piersi. Sioned poleca następujące metody:

• masowanie brodawki pomiędzy kciukiem i palcem wskazującym w celu jej wyciągnięcia
• ściskanie piersi bezpośrednio poza otoczką palcami ułożonymi w kształt „V” lub „C” w celu wypchnięcia brodawki
• krótki okład z zimnego kompresu lub kostek lodu, który usztywni brodawkę
• kilkuminutowe odciąganie ręczne lub za pomocą laktatora bezpośrednio przed karmieniem w celu wyciągnięcia brodawki

„Jedna z moich brodawek jest płaska, o czym przekonałam się dopiero wtedy, gdy Austin miał problemy z chwyceniem tej piersi” − mówi Jennifer, mama dwójki dzieci z Wielkiej Brytanii. „Z anatomicznego punktu widzenia nie ma z nią żadnych problemów − jest po prostu mniej wystająca, dlatego dziecku trudniej jest ją chwycić. Przed karmieniem po tej stronie zawsze starałam się ścisnąć i uformować pierś, tak aby dobrze pasowała do jego buzi. Na początku było to nieco skomplikowane, jednak w miarę upływu czasu stało się coraz łatwiejsze”.

Przystawianie dziecka z pomocą nakładek na brodawki

Jeżeli żadna z opisanych powyżej metod nie przynosi rezultatów, a Twoje dziecko nadal ma problemy z chwytaniem piersi, konsultant laktacyjny lub specjalista od karmienia piersią może zalecić Ci karmienie z wykorzystaniem nakładek na brodawki. Są to cienkie, elastyczne osłony silikonowe uformowane na kształt brodawek. W końcówce nakładki znajduje się otwór umożliwiający przepływ mleka.

Nakładki stanowią większy i solidniejszy punkt odniesienia dla dziecka, który dodatkowo stymuluje jego podniebienie i zachęca je do ssania. Zasadniczo nakładki na brodawki należy jednak postrzegać jako rozwiązanie tymczasowe. W razie wystąpienia problemów lub bólu skontaktuj się z konsultantem laktacyjnym lub specjalistą od karmienia piersią, który pomoże prawidłowo przystawić dziecko do piersi za pośrednictwem nakładki. Musisz także monitorować przyrost masy dziecka, aby wiedzieć, czy Twoja laktacja rozwija się odpowiednio do jego potrzeb {3}.

W miarę upływu czasu, kiedy siła ssania Twojego dziecka wzrośnie, a Twoje brodawki przyzwyczają się do karmienia piersią, możesz spróbować karmienia bez nakładek.

„Moje brodawki są dość płaskie. Dwójkę moich dzieci karmiłam przy użyciu nakładek, które polecił mi specjalista. Były one niezwykle pomocne” − mówi Anne-Sophie, mama dwójki dzieci ze Szwecji. „Najlepiej jest lekko zwilżyć ich krawędzie, dzięki czemu będą mocno przylegać do skóry”.

Karmienie piersią przy przekłutych brodawkach sutkowych

Wiele kobiet nie odczuwa żadnego wpływu przekłutych brodawek na zdolność do karmienia piersią − zawsze konieczne jest jednak usunięcie biżuterii przed karmieniem, ponieważ może ona spowodować zadławienie lub otarcia języka, dziąseł i podniebienia dziecka.

„Nosiłam kolczyk w brodawce, jednak wyjęłam go rok później po zajściu w ciążę, ponieważ moje piersi stały się wrażliwsze” − opowiada Kellie, mama trójki dzieci z Wielkiej Brytanii. „Moją córkę, a później jej dwóch młodszych braci, karmiłam wyłącznie piersią bez najmniejszych problemów. Można wręcz powiedzieć, że przekłuta brodawka była ich ulubioną!”

Niektóre mamy obserwują wycieki pokarmu z przekłutych brodawek lub podejrzewają, że blizny powstałe w wyniku przekłucia hamują ich laktację {4} − badania na ten temat są jednak ograniczone.

„Nie da się przewidzieć wpływu przekłutej brodawki na karmienie piersią, dopóki nie nastąpi laktacja” − mówi Sioned. „Jeżeli masz obawy, zasięgnij porady u konsultanta laktacyjnego lub specjalisty od karmienia piersią. Pamiętaj, że w przypadku problemów nawet jedna pierś wystarczy, aby zapewnić dziecku pokarm, którego potrzebuje”.

Co robić, jeśli nie możesz karmić z płaskimi lub wklęsłymi brodawkami?

Nawet jeżeli spróbowałaś już wszystkiego, a karmienie piersią nadal się nie udaje, wciąż musisz zapewniać pokarm swojemu dziecku.

„Zdrowie mamy i dziecka jest zawsze na pierwszym miejscu” − mówi Sioned. „Dobrym rozwiązaniem jest odciąganie za pomocą laktatora, dzięki któremu dziecko może być karmione wyłącznie mlekiem matki. Możesz także wypróbować system wspomagający karmienie, który pozwoli dziecku ćwiczyć ssanie piersi, a jednocześnie dostarczy mu dodatkowy pokarm odciągany przez rurkę. W ten sposób dziecka nie omijają korzyści płynące z karmienia przy piersi, a Twoja laktacja jest wystarczająco stymulowana, dzięki czemu będziesz w stanie odciągać więcej mleka”. 

„Moje brodawki są wklęsłe. Po bardzo negatywnych doświadczeniach z karmieniem piersią mojego pierwszego syna byłam zdeterminowana, aby za drugim razem wszystko się udało” – mówi Babettli, mama dwójki dzieci z Włoch. „Za radą specjalistów próbowałam używać osłon formujących i nakładek na brodawki, jednak bez powodzenia. Ostatecznie najlepszym rozwiązaniem okazało się odciąganie za pomocą szpitalnego podwójnego laktatora elektrycznego Medela Symphony. Przez cztery miesiące odciągałam nim pokarm do każdego karmienia”.

Pielęgnacja różnych rodzajów brodawek sutkowych

Płaskie lub wklęsłe brodawki mogą potrzebować dodatkowej pielęgnacji, ponieważ wymagają od niemowlęcia większej siły ssania, która z początku często przekłada się na bolesność piersi. Aby dowiedzieć się, jak radzić sobie z bolesnymi brodawkami, przeczytaj porady na temat pielęgnacji brodawek u matek karmiących piersią. 

Jeżeli Twoje brodawki wycofują się do wewnątrz po karmieniu, jakakolwiek wilgoć może powodować ból oraz zwiększać ryzyko infekcji, w tym drożdżycy. Osusz je dokładnie po karmieniu, zanim schowają się do środka.

Płaskie i wklęsłe brodawki mogą sprawiać dodatkowe problemy, jeżeli piersi są nabrzmiałe − w takiej sytuacji nawet wystające zazwyczaj brodawki często ulegają tymczasowemu spłaszczeniu. Więcej porad na ten temat znajdziesz w naszym artykule na temat obrzęku piersi.

Są także dobre wieści: regularne karmienie lub odciąganie może zmienić kształt brodawek sutkowych, dlatego karmienie piersią często staje się coraz łatwiejsze wraz z rozwojem dziecka. Ponadto istnieje duża szansa, że problem nie powtórzy się przy kolejnym dziecku, jak odkryła Leanne, mama dwójki dzieci z Wielkiej Brytanii:

„Przy drugim dziecku karmienie piersią szło jak z płatka” − mówi. „Niecałe cztery miesiące odciągania pokarmu dla pierwszego syna wyciągnęły moje płaskie brodawki, a mój drugi syn od razu nauczył się chwytać pierś − nie musiałam nawet stosować nakładek. Ma już dziewięć miesięcy, a ja nadal karmię go piersią”.