Stamcellen in moedermelk

Dr. Foteini Kakulas (voorheen Hassiotou) van de University of Western Australia heeft aangetoond dat stamcellen in moedermelk nu kunnen worden aangestuurd om zich te ontwikkelen tot andere celtypen, zoals bot-, vet-, lever- en hersencellen. Heeft zij eindelijk de manier gevonden om op een ethisch verantwoorde, niet-invasieve en haalbare wijze pluripotente stamcellen te verkrijgen? En wat betekent deze unieke kracht van moedermelk voor de groei en ontwikkeling van baby's?

Eerste ontdekking

In 2007 toonde professor Peter Hartmann en zijn team aan de University of Western Australia de aanwezigheid van stamcellen in moedermelk aan (Cregan et al. 2007). Dr. Foteini Kakulas blijft nieuwe ontdekkingen doen, zoals de wetenschap dat deze op embryonale cellen gelijkende stamcellen in moedermelk kunnen worden aangestuurd om zich te ontwikkelen tot andere celtypen, zoals bot-, vet-, lever-, pancreas- en hersencellen (Hassiotou et al. 2012). Dit creëert nieuwe mogelijkheden om stamcellen te verkrijgen voor gebruik in de regeneratieve geneeskunde, zonder dat hiervoor embryo's moeten worden vernietigd.

Dr. Kakulas presenteerde haar resultaten voor het eerst aan een Europees publiek tijdens een Medela Symposium. Ze verklaarde dat deze ontdekking het pad heeft geëffend voor onderzoek naar stamceltherapie en regeneratieve geneeskunde in het kader van bijvoorbeeld borstkankeronderzoek.

Onlangs nog presenteerde dr. Kakulas de laatste onderzoeksresultaten van haar celbiologieteam tijdens het 10e Symposium van Medela in Warschau. Hierin wordt de rol verklaard die deze cellen spelen in de ontwikkeling van baby's die borstvoeding krijgen. Baby's nemen dagelijks miljoenen, zelfs miljarden, levende cellen uit moedermelk in. Gebeurt dit toevallig? Kunnen deze cellen in de maag van de baby overleven?

Tijdens deze presentatie beschreef ze een recent experiment waarin ze bij muizen via een cross-fostering model naging wat er met deze cellen gebeurt. Met behulp van een markergen (TdTomato) bij muizen kon ze de weg volgen die de cellen afleggen vanaf de moedermelk tot in de pasgeborene. Bij deze experimenten zijn levende stamcellen van de moedermelk teruggevonden in de maag, maar ook in het bloed, de thymus, de lever, de pancreas, de milt en zelfs de hersenen. Deze cellen hadden zich ook functioneel geïntegreerd in deze organen en waren orgaanspecifieke eiwitten aan het produceren.

Deze resultaten zijn het eerste bewijs dat moedermelkstamcellen overleven bij pasgeborenen en wijzen erop dat deze cellen migreren en functioneel integreren in de organen van de pasgeborene, wat de ontwikkeling van de pasgeborene ten goede kan komen.

Dr. Kakulas zegt hierover: "Ik ben er trots op deel te kunnen nemen aan deze boeiende onderzoeken naar stamcellen in moedermelk, die door Medela worden gesteund. Ze hebben de deur geopend naar belangwekkend vervolgonderzoek. Aangezien stamcellen in relatief grote hoeveelheden aanwezig zijn in moedermelk, wil ik meer te weten komen over de rol die ze spelen op het vlak van weefselregeneratie en de ontwikkeling van de baby en over mogelijke effecten in het geval van ziekte."

Dr. Foteini Kakulas (voorheen Hassiotou) vervolgt: "Het is fantastisch om te zien hoe de biologie van stamcellen in moedermelk haar geheimen prijsgeeft en om nieuwe resultaten te demonstreren die onze kennis verdiepen. Dankzij de financiële steun van Medela kon ik dit onderzoek doen en op een andere manier aantonen waarom moedermelk zoveel meer betekent dan alleen voeding voor de baby. Bovendien wordt het duidelijk dat moedermelk kan dienen als ethisch verantwoorde, niet-invasieve en overvloedige bron van menselijke stamcellen. Er blijven echter tal van vragen onbeantwoord, voornamelijk over de functie van deze cellen voor de baby die borstvoeding krijgt. Ik ben er trots op dat ik deel kan nemen aan deze spannende ontdekkingsreis en ik zal dit onderzoek voortzetten aan de University of Western Australia."

Onderzoekssamenvattingen

Identification of nestin-positive putative mammary stem cells in human breast milk

Stem cells in mammary tissue have been well characterised by using the mammary stem cell marker, cytokeratin (CK) 5 and the mature epithelial markers CK14, ...

Cregan MD, Fan Y, Appelbee A, Brown ML, Klopcic B, Koppen J, Mitoulas LR, Piper KM, Choolani MA, Chong YS, Hartmann PE (2007).

Cell Tissue Res 329, 129-136 

Breast milk is a novel source of stem cells with multilineage differentiation potential

The mammary gland undergoes significant remodeling during pregnancy and lactation, which is fuelled by controlled mammary stem cell (MaSC) proliferation. The scarcity of human lactating ...

Hassiotou,F., Beltran,A., Chetwynd,E., Stuebe,A.M., Twigger,A-J., Metzger,P., Trengove,N.J., Lai,C.T., Filgueira,L., Blancafort,P., Hartmann PE (2012).

Stem Cells 30, 2164-2174

Downloads

Abstract Dr Foteini Kakulas, Medela Symposium 2015 (pdf)